༄༅། །སྐྱོ་གླུ། 悲歌 The Song of Sadness ཀྱེ་མ་ཀྱི་ཧུད་རྩ་གསུམ་རྒྱལ་བ་ཡི་ལྷ་ཚོགས། ། སྙིགས་མའི་འགྲོ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཐུགས་རྗེ་ཡིས་གཟིགས་དང༌་། ། རང་དང་གཞན་གྱི་སྤྱོད་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ལ་བསམ་ན། ། གདུང་བའི་སྨྲེ་སྔགས་མི་འདོན་རང་དབང་ནི་མི་འདུག ། 呜呼哉！三根本、诸佛及菩萨圣众， 请智悲垂怜浊世众生。想到自他的种种恶行时，不禁悲叹： O Three Roots, Buddhas, and Bodhisattvas, we implore you: cast your gaze upon us, beings of this troubled era, with your infinite wisdom and compassion. ཐོབ་དཀའི་དལ་རྟེན་དོན་མེད་ཆུད་ཟོས་ལ་གཏོང་ཞིང༌་། ། ངེས་མེད་འཆི་བའི་བག་ཟོན་གྱི་ན་རུ་བོར་ནས། ། རྒྱུ་འབྲས་ཞིབ་པར་མི་བསམ་ལས་ངན་གྱི་བཙུན་གཟུགས། ། ང་དང་ང་འདྲ་ཡོད་ན་ཐུགས་རྗེ་ཡིས་གཟིགས་ཤིག ། 浪费了难得的暇满人身，对不期而至的死亡总是置若罔闻，也不去认真思维因果——请慈悲垂怜像我们这样业障深重、徒有其表的僧尼。 We have wasted this rare and precious human life, turning a deaf ear to inevitable death and neglecting to ponder deeply the law of causality. We, as monks and nuns in appearance only and burdened by the weight of our karmic debts, humbly implore your compassionate gaze upon us. མེ་སྟག་ཕྲ་མོ་མི་བཟོད་གཅེས་དགུ་ཡི་རང་ལུས། ། ལྕགས་སྲེག་ས་གཞིར་ཉལ་བ་སུ་ཞིག་གིས་བཟོད་ནུས། ། སང་ཙམ་འཆི་བ་བྱུང་ནས་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ། ། མི་མྱོང་རང་དབང་མི་འདུག་བླ་མ་རྗེ་མཁྱེན་ནོ། ། 活着时，连小小火星溅到珍爱的身体上的疼痛，我们都无法忍受，更别说死后，能在地狱里忍受全身在烧得通红的铁地上不断被煎烙的痛苦。 所以，死亡时，如果没有获得解脱，难免堕入恶道，并在其中不断地感受巨大的痛苦，因此，祈请喇嘛钦诺！ In life, we can barely endure the pain of a tiny spark landing on our cherished bodies. How then could we withstand the agony of hell after death, where our entire being is constantly seared on red-hot iron ground? Thus, if we fail to attain liberation at the time of death, we will inevitably fall into the lower realms, enduring immense suffering without respite. Therefore, we beseech you, precious Lama! ཐོག་མེད་གོམས་པའི་དབང་གིས་བློས་བྱས་ཀྱི་ལྟ་བ། ། ཕག་ལ་མི་གཙང་བཞིན་ཏུ་རང་སེམས་དང་མཛའ་བས། ། ཞེན་མེད་མཐའ་བྲལ་ཟེར་ཡང་བློ་འདས་ཀྱི་ངང་ནས། ། ཡིན་ལུགས་གནད་དུ་ཁེལ་བའི་ལྟ་བ་ཞིག་དཀའ་ཚོད། ། 无始一来，思维造作的妄念，已经串习成量——像猪爱着不净物一般，我们爱着自己。虽然嘴上经常挂着无执、离边等不明觉厉的词汇，但实际上，心以离开言思的方式，生起击契入实相关要的见地怎一个难字了得。 Since beginningless time, our fabricated thoughts and delusions have become deeply ingrained habits—like pigs cherishing filth, we cling to our sense of self. Though we often mouth impressive-sounding words like "non-attachment" and "transcending extremes," in reality, it is extremely difficult for us to generate genuine insight that penetrates ultimate reality beyond words and concepts. ལྟོ་འགྲང་སོས་དལ་སྡོད་པའི་ཡད་ཡུད་ཀྱི་བསྒོམ་ལ། ། ཨ་འཐས་ཉམས་ཀྱི་ངང་ན་ཡིན་མདོག་ཅིག་སྟོན་ཡང༌། ། རྐྱེན་ངན་ཐོག་ཏུ་བབ་ཚེ་གཞན་ལས་ཀྱང་ལོད་པས། ། བསྒོམ་པ་གོ་མི་ཆོད་འདིས་ཅི་ཞིག་རང་བྱེད་དོ། ། 我们把修行变成了生活的点缀。闲适惬意时，偶尔盘腿打上一座，摆出一副有境界的模样；一旦违缘降临，还不如那些凡夫俗子。这样的修行有什么用呢？ We have turned spiritual practice into mere decoration for our lives. When we're at ease and comfortable, we occasionally sit cross-legged in meditation, putting on an air of profound realization. Yet, once adversity strikes, we fare worse than ordinary people. What use is such practice? སྐྱབས་གསུམ་དཔང་བཞག་ཁས་བླང་དམ་ཚིག་དང་སྡོམ་པ། ། ཕོར་གང་ཆང་དང་ཡུད་ཙམ་འཁྲིག་པ་ཡི་བདེ་བར། ། བརྗེ་ལ་ཁད་ཀྱི་རང་སེམས་ཁྲེལ་མེད་འདིར་ལྟོས་དང༌། ། ད་རུང་དམ་པའི་གྲལ་ལ་སྙེགས་འདོད་ཅིག་གདའ་ན། ། 在三宝前发誓所受的金刚誓言和戒律， 为一杯酒和片刻的男女之欢，可以立马舍弃！如果你还想要进入圣者的行列，那么请好好看一下自己这颗无耻下流的心吧！ The vajra vows and precepts sworn before the Three Jewels can be instantly discarded for a cup of wine or a moment of carnal pleasure! If you still aspire to join the ranks of the noble ones, then take a good look at your own shameless, filthy heart! འཁོར་བའི་སྣང་ཚུལ་མཐའ་དག་གཡོ་བ་ཡི་རང་བཞིན། ། ལྷག་པར་གློག་འདྲའི་ཚེ་ལ་ཡིད་བརྟན་ཞིག་མེད་མོད། ། འོན་ཀྱང་བློ་སུན་ཙམ་ཞིག་རང་རྒྱུད་ལ་མེད་པས། ། མ་འོངས་བྱ་བྱེད་མང་པོའི་ཤོམ་ར་འདི་ཡ་མཚན། ། 轮回万象的本质都是刹那变化的， 尤其是寿命，犹如闪电，转瞬即逝。 然而，因为自相续中，对轮回没有生起丝毫的厌离， 所以仍在为未来做各种打算。这实在让人唏嘘不已。 The essence of all phenomena in samsara is momentary and ever-changing, especially our lifespan, which vanishes in an instant like a flash of lightning. Yet, because not even a hint of renunciation for samsara has arisen in our mindstream, we continue to make all sorts of plans for the future. This is truly lamentable. འགྲོ་ཀུན་ཕ་མར་ཁས་འཆེ་བྱང་སེམས་ཀྱི་སྡོམ་ལྡན། ། བདག་གནོད་དང་དུ་ལེན་དང་གཞན་ཕན་གྱི་བྱ་བ། ། ལག་ཏུ་ལེན་ཚེ་འགལ་བའི་རང་རྟགས་ཤིག་བྱུང་ཡང༌། ། ཞེ་ཁྲེལ་བདའ་རྒྱུ་མེད་པར་ཡིན་མདོག་ཅིག་བྱེད་མཚར། ། 视众生为母而受菩萨戒，发誓“失败亏损我领受，愿将胜利奉献他”；然而，实际去做时，却是“只将胜利归自己，失败亏损给别人”。即便已经如此堕落不堪，不仅没有丝毫的羞愧感，还在那里自以为是、装模作样。这也令人唏嘘不已。 We take the Bodhisattva vows, viewing all sentient beings as our mothers, and swear "I will accept defeat and offer victory to others." Yet, in practice, we do the opposite: "Victory for myself, defeat and loss for others." Even having fallen so low, not only do we feel no shame, but we continue to be self-righteous and put on airs. This, too, is deeply regrettable. སྣང་སྲིད་དག་པ་རབ་འབྱམས་རྒྱལ་བ་ཡི་དཀྱིལ་འཁོར། ། བཅོས་དང་བཅོས་མིན་ལམ་གྱིས་མཐོང་བ་ཞིག་དགོས་ཀྱང༌། ། ཡིན་པའི་ངེས་ཤེས་ཙམ་ཞིག་སྐྱེ་བ་ཡང་དཀའ་མཐོང༌། ། དེ་འདྲ་སྔགས་པ་ཡིན་ན་སྔགས་མིན་དེ་སུ་ཞིག ། 佛的坛城，清净浩瀚。见到它，的确需要依靠造作和不造作的方式来实现。不过，对此连定解都无法生起的人都算是密咒士的话，那请问谁不是呢？ The mandala of the Buddha is pure and vast. To truly see it indeed requires both contrived and uncontrived methods. However, if even those who cannot generate certainty about this are considered tantric practitioners, then who isn't one? ཏིང་འཛིན་རྫས་སྔགས་ཆོ་གའི་གནད་དོན་ལ་མཁས་ཤིང་། ། དད་བརྩོན་བསམ་གཏན་བརྟན་པའི་ཡན་ལག་དང་ལྡན་པས། ། ལྷ་སྔགས་དབྱེར་མེད་བསྒྲུབ་པའི་གྲུབ་འབྲས་ལ་རོལ་པ། ། ཉིན་མོའི་སྐར་མ་བཞིན་དུ་ཉུང་བ་འདི་ཅི་ཞིག ། 通晓禅定的修法、也精通修持密法所需要的各种物件和仪轨的精要，并且具足信心、精进和禅定，就可获得修持本尊和密咒无别的成就，并于中游舞。但为何这样的人像白天的星星一样稀少？ One who thoroughly understands the methods of meditation, masters the essentials of various implements and rituals required for tantric practice, and possesses faith, diligence, and meditative stability can achieve the accomplishment of non-duality with the deity and mantra, and dance in the state. Yet why are such individuals as rare as stars visible in the daytime? ཐབས་གྲོལ་མན་ངག་ཟབ་མོའི་བབ་གནད་ལ་རེག་པས། ། གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་པས་གཉིས་སྣང་གི་རྟོག་པ། ། ཟིལ་གྱིས་ནོན་པའི་འབྲས་རྟགས་ཆགས་སྡང་གི་རྦ་རླབས། ། རང་ཞིག་སོང་བ་དགོས་ཏེ་སོང་མཁན་ནི་ཨེ་འདུག ། 一旦领悟了方便解脱的甚深窍诀的关要， 生起了无二智，由此便能遣除二现的分别。真这样做到了的话， 汹涌的贪嗔一定会随之自然消解。 但是，试问又有几人真做到了呢？ Once one comprehends the crucial points of the profound key instructions on skillful means and liberation, and generates non-dual wisdom, one can then dispel the dualistic perceptions. If this is truly accomplished, the surging waves of desire and anger will naturally dissolve. But how many people have genuinely achieved this? བདེ་ན་བསོད་ཉམས་ངང་ནས་འཆི་ཆོས་ཀྱང་མི་དྲན། ། སྡུག་ན་ལས་སུ་མི་བསམ་ཆོས་མིན་ལ་སྤྱོད་པ། ། རྟག་ཏུ་བདེ་སྡུག་འདོར་ལེན་རང་སེམས་ཀྱི་ངང་ཚུལ། ། སྤོས་རྒྱའི་རི་མོ་བཞིན་ཏུ་ཟད་མཐའ་ཞིག་མི་སྣང་༌། ། 安逸时，沉迷于享乐，压根儿想不起死亡。 痛苦时，不仅不会认为那是业报，反而会去做不如法的事。如此趋乐避苦的心， 盘盘焉，囷囷焉，蜂房水涡，矗不知其几千万落。 In times of comfort, we indulge in pleasure, utterly forgetting about death. In times of suffering, not only do we fail to recognize it as karmic retribution, but we even engage in improper actions. This mind that seeks pleasure and avoids pain is so deeply ingrained, spiraling and churning like a whirlpool or a beehive, with countless layers piled upon one another. རྙེད་ན་འབྱོར་དགུ་ཇེ་བས་ཇེ་ཆེ་རུ་བསགས་ཤིང་༌། ། མ་རྙེད་སྒོ་གསུམ་ཤ་ཐང་ཆད་ཆད་དུ་འབད་དེ། ། གཞན་དོན་བྱེད་མདོག་ངང་ནས་དད་འབུལ་གྱི་ནོར་རྫས། ། བསགས་བསགས་འཆི་ཁའི་དྲན་པ་གཏད་ས་རུ་བཞག་འདུག ། 资财这东西，有了一点儿，会想要更多。没有时，会为它绞尽脑汁，奔波劳碌。假借利他的名义收敛来的信财，只会让自己不得好死。 Wealth is such a thing that once you have a little, you crave more. Once it's gone, you rack your brains and run yourself ragged for it. The offerings collected under the pretense of benefiting others will only lead to a miserable death. བསྟོད་ན་རང་སྙེམ་རྒྱགས་པའི་མེ་ཆེན་དེ་འབར་ཞིར། ། སྨད་ན་མི་དགའ་སྐྱོ་གདུང་ཁྲོ་ཚིག་གིས་མནར་བ། ། གང་ལྟར་བྱས་ཀྱང་མི་བདེ་རྣམ་རྟོག་གི་རྦ་རླབས། ། ཐ་མལ་བག་ཡངས་གནས་ལ་རེག་དུས་ནི་མི་འདུག ། 别人说你好，就开始傲慢。别人你不好，就开始纠结、不爽、痛苦、抱怨。 不管自己怎么做，因为内心汹涌的分别念，即便只是片刻的安宁，都显得遥不可及。 When others praise you, you become arrogant. When others criticize you, you feel confused, irritated, hurt, and awful. No matter what you do, due to the surging discursive thoughts in your mind, even a moment of peace seems out of reach. ཐོག་མེད་གོམས་པའི་གཟུང་འཛིན་ཨ་འཐས་སུ་ཤར་བའི། ། ཞེན་མེད་སྒྱུ་མའི་བློ་སྣ་འབྱོངས་བར་ཡང་དཀའ་ཕྱིར། ། ཇི་བྱས་ཇི་འབད་བཟང་བཟང་ལེགས་ལེགས་ལྟར་སྣང་ཡང་༌། ། ཆོས་བརྒྱད་སྙེམས་ཐག་ཆོད་པ་འོང་ཚོད་ནི་མི་འདུག ། 无始以来串习能所二执的心刚强无比， 所以修无贪、修如幻是很难的。尽管，表面上都在修、也在练，而且似乎还做得有模有样的，但真能斩断世间八风束缚的人，却连个人影都看不到。 Since beginningless time, our minds have been conditioned by the unyielding duality of subject and object. Thus, cultivating non-attachment and the view of illusory nature is extremely difficult. Although on the surface, we all seem to be practicing and training, and even appear to be doing it quite well, those who can truly cut through the bondage of the eight worldly concerns are nowhere to be seen. ལྟར་སྣང་ལུས་ཚུགས་བསྒྲིམས་ནས་ཞི་དུལ་ལ་གནས་ཀྱང་༌། ། ཁྱོར་བར་ཆུ་བཞིན་ཟག་པ་ཀུན་རྟོག་གི་རླུང་སེམས། ། ཚུལ་མིན་ཡིད་བྱེད་ཀྱིས་ཁྲིད་གཏོལ་མེད་དུ་འཁྱམས་སོང་༌། ། ཐ་མལ་གཡེང་བའི་རྣམ་རྟོག་རྒྱ་འབྱམས་འདི་ཅི་འདྲ། ། 表面上，身姿端正，显得谦逊、寂静和调柔，但遍计的风心，像掬在手掌中的水，被非理作意牵引，不断地向外滴漏， 稀里糊涂地在外流浪。这庸俗散乱的分别心啊，太难收拾了。 On the surface, we keep our body upright, appearing humble, serene, and gentle. Yet our conceptualizing mind, like water cupped in hands, is led astray by improper attention, constantly leaking outwards, wandering aimlessly in the external world. This mundane, scattered, discriminating mind is indeed so difficult to tame. སེམས་རྒྱུད་སྔར་ལས་གྱོང་ཞིང་ཞེན་འཛིན་གྱི་རྟོད་ཕུར། ། ཆེས་ཆེར་དམ་དུ་སོང་བ་དུག་ལྔ་ཡི་གཟེབ་ཧྲུལ། ། ལེགས་ལེགས་གོས་ཀྱིས་དཀྲིས་ནས་བཟང་བཟང་གི་སྙན་མིང༌། ། བཏགས་པས་འགྲོ་ཀུན་འདྲེན་པའི་མཆོད་སྡོང་དུ་བརྩིས་ནས། ། 尽管心相续变得比以前更加的顽劣刚强， 贪著的楔子也变得愈发牢固，但这颗五毒的腐钉，经过一番包装，再给它立个堂而皇之的名号，就可以摇身一变，成为“众生的导师、供养的福田”。 Although our mindstream has become more obstinate and unyielding than before, and the wedge of attachment has grown even more firmly embedded, this rusty nail of the five poisons, once packaged in layers of nice-looking cloths and bestowed with a grandiose title, can suddenly transform into "a guide for sentient beings, a field of merit worthy of offerings." ལྷང་ལྷང་ཚིག་གི་གསོལ་འདེབས་གུས་གུས་ཀྱི་ཕྱག་འཚལ། ། དུང་དུང་ཡིད་ཀྱིས་མོས་ནས་ཡོད་ཡོད་ཀྱི་ནོར་རྫས། ། ཕྲལ་ཕྲལ་རྩལ་སྤྲུགས་ཚུལ་གྱིས་ཇི་ནུས་སུ་ཕུལ་ཡང༌། ། དེ་ཚུལ་ཡིན་མདོག་ཁ་པོའི་མགོ་སྐོར་འདིས་སྐྱོའོ། ། 面对这样的“福田”，虔诚的信众啊，他们三门恭敬：嘴里念着祈祷文、双手合十顶礼、满心欢喜，恨不得立马把自己所有的资财拿来供养他们。即便这样，信众仍旧被“福田”们无情地当韭菜割了。如此行径，着实令人生厌。 Faced with such "fields of merit," the devout followers show respect with their three doors: their mouths recite prayers, their hands join in reverence, and their hearts overflow with joy. They can hardly wait to offer all their possessions. Even so, these followers are still ruthlessly exploited by these "fields of merit." Such conduct is truly disgusting. ཕར་ལ་ཕྱི་ནང་བལྟས་ཚེ་གཡོ་འགྱུར་གྱི་རང་བཞིན། ། ཚུར་ལ་རང་སེམས་བལྟས་ན་ཆགས་སྡང་གི་ཀློང་འཁོར། ། མཚོ་གླིང་གྲུ་ཞིག་བཞིན་དུ་གང་གང་ལ་བསམས་ཀྱང༌་། ། སྐྱོ་བ་ཁོ་ནར་འདུག་གོ་ཤེས་ལྡན་གྱི་གྲོགས་པོ། ། 观察内外情器世界，发现一切都是刹那变化的； 反观自心，发现贪嗔如漩涡般激流涌动。有智慧的朋友啊，这轮回世间，像汪洋中的一块孤岛，无论怎么想，都只让人心生厌离。 Observing the inner and outer worlds of sentient beings and their environments, one discovers that everything is changing. Looking inward at one's own mind, one finds that greed and anger surge like whirlpools. O wise friend, this world of samsara is like a lonely island in a vast ocean. No matter how one considers it, it only gives rise to a sense of disenchantment. ལྡོག་མེད་འཆི་བའི་དུས་ན་བློ་ཁེལ་གྱི་དམ་ཆོས། ། ཅང་མེད་གར་འགྲོ་གཏོལ་མེད་བསམ་བརླག་གི་སྨྱོན་པ། ། གང་དགའ་ཇི་དགར་རང་འདོད་བག་ཡངས་སུ་གནས་པ། ། ཀྱེ་མ་སྙིང་མེད་ང་ཚོ་སུ་ཞིག་གིས་བསླུས་སོང༌་། ། 谁能不死呢？但愚蠢的疯子，却将死亡时唯一可靠的圣法抛之脑后，放任自己随心所欲。天啊！到底是谁在欺骗和蒙蔽无知的我们？ Who can escape death? Yet, foolish madmen discard Buddhadharma, the only reliable thing at the time of death, allowing themselves to act as they please. Heavens! Who is it that deceives and blinds us in our ignorance? ཕྱི་མཚུངས་ནང་མཚུངས་འདི་མཉམ་ཕྱི་མཉམ་དུ་སོང་བའི། ། གཞན་ལ་བཅབ་རྒྱུའི་སྐྱོན་མེད་རྣམ་དག་གི་རང་སེམས། ། དྲི་མེད་ཤེལ་གོང་ལྟ་བུའི་འོད་གསལ་ཞིག་ཐོབ་ན། ། དེ་དུས་སྐྱིད་པོ་རང་སྟེ་གཟུང་འཛིན་གྱི་རྦ་རླབས། ། ཆེས་ཆེར་གཡོ་བའི་སྐབས་འདིར་བླ་མ་རྗེའི་གདམས་ངག ། གནད་དུ་མ་ཕབ་ངེད་འདྲའི་སྒོ་གསུམ་གྱི་བྱ་བྱེད། ། ཇི་བྱས་གང་ལྟར་བྱས་ཀྱང་སྐྱོ་བ་རུ་འདུག་པས། ། རྩ་གསུམ་རྒྱལ་བ་མཁྱེན་ནོ་ཐུགས་རྗེ་ཡིས་གཟིགས་ཤིག ། 当能所二执猛烈翻腾时，若没有如实按照上师的教诲去将其落到实处，那么我们三门所作和能作的一切， 无论做什么、怎么做，都是盲修瞎练，令人徒悲伤。因此，祈请三根本、诸佛及菩萨圣众， 慈悲垂念！ When the two grasping of subject and object violently churn, if we do not authentically put the guru's teachings into practice, then everything we do and can do through the three doors, no matter what or how we do it, is blind and misguided practice, causing only futile sorrow. Therefore, we pray to the Three Roots, all Buddhas and the assembly of Bodhisattvas, please compassionately remember us and bless us! ཅེས་པའང་ལྕགས་འབྲུག་ལོར་མི་ཕམ་པས་སྣང་ཚུལ་ལ་ཅུང་ཟད་སྐྱོ་སྟེ་བྲིས་པའོ། ། 这首诗是麦彭仁波切，于铁龙年，略感厌离而作。 This poem was composed by Mipham Rinpoche in the Iron Dragon Year, when he felt a slight sense of renunciation.
